انواع خاک رس

اگر شروع به خواندن این مطلب کرده‌اید  یعنی شما علاقه‌مند به سفالگری هستید و اولین قدم را در راه یادگیری این هنر برداشته‌اید!

برای شروع کردن این هنر بهتر است بدانید که با چه متریال یا مواد اولیه ای سر و کار خواهید داشت.

گلِ ! اولین و اساسی‌ترین متریالی است که برای سفالگری استفاده میشود.

در این مقاله در ارتباط با انواع گل یا خاک رس خواهیم گفت.

این مهم است که کتگوری انتخابی شما برای فعالیت در حوزه سفالگری چه باشد. بسته به انتخاب نوع فعالیت شما و پارامترهای دیگر، گل مورد نیاز شما متفاوتخواهد بود.

و لازم است که بدانید اصولا گل هایی که سفالگران در سراسر دنیا استفاده میکنند، ترکیبی از گل های مختلف است.

توضیحاتی که در این مقاله نوشته شده، به شما در درک بهتر این مطلب کمک خواهد کرد.

گل ها به دو دسته‌ تقسیم می‌شوند:

گِل‌های اولیه (طبیعی و خالص)

گل های ثانویه (رسوبی و ناخالص)

گل های اولیه: 

گل های اولیه از خاک هایی که در صخره های مادر شکل گرفته اند تشکیل شده است، در واقع خاک هایی که از فلدستپات و سنگ های گرانیتی بوجود آمده اند، اینسنگ ها به مرور زمان توسط جریانات آب و هوایی و جریان یخرود ها تجزیه می‌شوند و در نهایت در همان مبدا اصلی خود به خاک رس اولیه تبدیل میشود، و چونتوسط باد و رودخانه به نقاط دیگر منتقل نمیشوند و در همان نقطه شکل میگیرند، خیلی خالص هستند و مواد معدنی دیگری با آنها مخلوط نمی‌شود. همینطور رنگ آنسفید است. پس طبیعتا این خاک در دسته‌ی خاک های کم یاب و با ارزش قرار می‌گیرد.

(همچنین بدانید: فلداسپات چیست؟)

گل های ثانویه: 

درست نقطه‌ی مقابل خاک های اولیه، گل های ثانویه از خاک هایی تشکیل می‌شوند که به مرور زمان از مبدا اصلی خود حرکت کرده‌اند و توسط جریان آب و باد و یخرودها به نقاط دیگری منتقل شده‌اند.

این نوع خاک در دسترس تر است

خاک های ثانویه نسبت به نوع اولیه ریزدانه تر هستند و بدلیل مسیری که از مبدا تا مقصد طی کرده اند، مواد معدنی و ناخالصی های مختلفی رو در مسیر جذبخود کرده اند، این ناخالصی ها بر روی دمای پخت و رنگ گل تاثیراتی میگذارند.

فارغ از اولیه و ثانویه بودن خاک رس، این خاک انواع مختلف دیگری هم دارد که در ادامه به آنها میپردازیم :

از اصلی ترین انواع گل رس عبارت‌اند از:

کائولن یا خاک رس چینی (نوع اولیه)
بنتونیت (نوع اولیه)
بال کلی (نوع ثانویه)
گل سرامیک ( نوع ثانیه)
خاک رس نسوز (نوع ثانویه)
خاک قرمز (نوع ثانویه)

کائولن : از نوع خاک های اولیه می‌باشد، در دمای بالا پخت میشود و یه رنگ سفید است. این نوع خاک بسیار خالص است، اصولا از این خاک به تنهایی استفادهنمی‌شود و برای ترکیب با خاک های دیگر استفاده میشود به دلیل اینکه دارای ذرات درشت است و در نتیجه به سختی شکل می‌گیرد و خاصیت چسبندگی پایینیدارد، همچنین از این خاک برای ترکیب های لعاب هم استفاده میشود.

بنتونیت: از نوع خاک های اولیه می‌باشد، خاک بنتونیت از خاکستر آتشفشان‌ها بوجود می‌آید.درست برعکس کائولین، بسیار ریز دانه و نرم است ، اما بدلیل ویژگیهایی که دارد، به میزان زیاد در ترکیبات گل استفاده نمیشود. از ویژگی های این خاک چسبندگی بالا است که به میزان خیلی کمی به ترکیبات گل اضافه میشود وهمینطور جذب آب بالایی دارد.

بال کلی: از نوع خاک های ثانویه می‌باشد، این خاک ریزدانه است و بدلیل دارا بودن مواد آلی، خاصیت چسبندگی بالایی دارد.

این خاک را در نزدیکی معادن ذغال سنگ میتوان یافت.