یکی از تکنیک های ساخت حجم های سفالی 'فرمدهی با دست' میباشد.
۳ روش اصلی ساخت حجم های ی سفالی عبارتند از :
۱.فرمدهی با دست
۲.چرخکاری
۳.ریخته گری
در این مقاله به تکنیک 'فرمدهی با دست' خواهیم پرداخت.
گل یکی از مهمترین و شگفت انگیز ترین مواد طبیعی بر روی زمین است که کاربردهای متفاوتی در صنعت سفال و سرامیک به ارمغان میاورد. با توجه به تاریخچهی غنی ای که این ماده طبیعی دارد، میتوان گفت از اولین متریالیست که بشر برای ساخت ظروف کاربردی روزمره زندگی خود استفاده کرده است.
متد های مختلفی از گذشته تا به امروز برای ساخت حجم های ی سفالی طراحی شده است، که بسته به خودِ حجم مورد نظر، سلیقه،میزان مهارت و دارا بودن تجهیزاتِ ساخت (و پارامتر های دیگر) میتوان با یکی از این متد ها یک حجم سفالی را ساخت.
۳ روش اصلی ساخت حجم های ی سفالی عبارتند از :
۱.فرمدهی با دست
۲.چرخکاری
۳.ریخته گری
در این مقاله به تکنیک 'فرمدهی با دست' خواهیم پرداخت.
قبل از شروع به ساختِ حجم با هر یک از تکنیک های ذکر شده، باید به خوبی گل را ورز دهیم. ورز دادن گل با این هدف هست که تمام حباب های هوایی که بین ذرات گل وجود دارد، از بین برود، علاوه بر این، با ورز دادن رطوبت گل به میزان دلخواه میرسد.
فرمدهی با دست:
اولین و قدیمی ترین روش ساخت سفال ، روش فرمدهی با دست است. قبل از اختراع چرخ توسط بشر، فرمدهی با دست تنها روش ساخت ظروف سرامیکی و اثرهای هنری ارزشمند بوده.
در این روش شما فقط به کمک دست های خود و چند ابزار اولیه و ساده میتوانید حجم مورد نظر را بسازید. این روش بدون دخالت چرخ سفالگری میباشد و شما باچند تکنیک اولیه و ساده میتونید ایده و طراحیای که در ذهن دارید را پیاده کنید.
سه تکنیک اصلی این روش عبارتند از :
۱.پینچ
۲.فیتیله (که در انگلیسی کویل نام دارد)
۳.ورقه ای( که در انگلیسی اسلب نام دارد)
پینچ:
قبل از صحبت در ارتباط با تکنیک پینچ باید گفت که این روش نخستین و از لذت بخش ترین تکنیکهای ساخت سفال هست، نتیجهی ساخت حجم های ی سفالی با روش پینچ بسیار با ارزش است، چرا که زحمت و زمان زیادی را از شما میگیرد
در ابتدا زمانی که شما تصمیم به شروع یادگیری این هنر میکنید، اولین روشی که میتوانید با آن ارتباط برقرار کنید و نتیجهی مطلوبی بگیرید، روش پینچ است. شمابا این روش قادر خواهید بود دامنهی زیادی از حجم های سفالی با سایز های نسبتا کوچک را بسازید، مثل لیوان، کاسه، پیاله، قوری ، شمعدان و …
با روش پینچ در واقع شما یک حجم را با کمک دست ها و انگشتان خود( به خصوص انگشت شست) خلق میکنید. با فشار دادن گل بین چهار انگشت و انگشت شست.
فیتیله:
این روش هم جزو قدیمی ترین روش های ساخت حجم های سفالی هست
در این روش گل را به صورت فیتیله درست میکنیم و فیتیله ها را بر روی هم قرار میدهیم در واقع یک دیوارهی گلی درست میکنیم که با توجه به طراحی شما این دیوارهمیتواند هم صاف شود هم صاف نشود و فیتیله ها به همان صورت که روی هم قرار گرفته اند، باقی بمانند.این بخش بستگی به طراحی شما دارد که آیا میخواهیدبافت فیتیله مشخص باشد یا خیر. در غیر این صورت باید فیتیله هایی که روی هم قرار گرفتند، با ابزار به هم وصل و در نهایت دیوارهی حجم صاف شود.
در روش کویل میتوان حجم های زیادی درست کرد با تنوع بالا، از سایز های کوچک تا سایز های بزرگ ، دستتان باز است..
در کلیّت این طور هست که فیتیله ها روی هم قرار میگیرند تا زمانی که دیگر تصمیم به اتمام ساخت حجم کنید.
اسلب:
در روش اسلب حجم های با ورقه های گلی ساخته میشوند
ورقه های گلی را با وردنه یا با دستگاه اسلب ساز (اسلب رولر) درست میکنیم
و با کنار هم قرار دادن این ورقه ها حجم های مختلفی را خلق میکنیم
این روش خصوصا برای ساخت بشقاب و حجم های ی فلت بسیار مناسب هست.